Odporność psychiczna – spośród wielu definicji, to najprościej rzecz ujmując – jedna z cech osobowości wskazująca i warunkująca zdolność radzenia sobie z sytuacjami trudniejszymi niż neutralne, bez względu na to w jakim momencie i „jakości” czy też kondycji życia się znajdujemy. Wskazuje na stabilność psychiczną oraz niejako gotowość na każde jutro – po prostu silna psychika.
Poza powyższym, wskazuje się również, iż odporność psychiczna wynika z wiary w siebie, dyscypliny, odpowiedzialności, zdrowego spojrzenia na rzeczywistość, wytrwałości, i oczywiście pozytywnego nastawienia. Osoby odporne psychiczne są w stanie efektywnie pracować pod presją, są konsekwentne, również w dbaniu o utrzymywanie dobrych nawyków codzienności – w tym żywienia, akceptacja i zaangażowanie.
Powszechnie wskazuje się iż odporność psychiczna opiera się na czterech filarach – tak zwanym modelu 4C, w skład którego wchodzą poniższe elementy:
• Wyzwanie – jako szansa, zdolność spostrzeżenia możliwości pozytywnych zmian w np. kryzysach
• Pewność siebie – jako wiara w siebie, swoje możliwości i umiejętności – emocjonalne, zawodowe, społeczne
• Zaangażowanie – jako wytrwałość, sumienność i rzetelność w podejmowanych działaniach, odpowiedzialność za nie
• Poczucie wpływu/kontrola – jako wiara w realny wpływ na swój los, świadomość zdolności i siły oddziaływania na swoje decyzje i kierowanie swoim życiem w zależności od okoliczności – być panem swego losu.
Im większą odporność psychiczną mamy tym lepiej się czujemy, więcej osiągamy i mamy większe poczucie sensu swoich działań i swojego istnienia – bo wiemy co i dlaczego robimy, w jakim celu.
Wobec tego czy odporność psychiczna jest gwarantem szczęścia? Nie, ale może być traktowana jako gwarant zadowolenia jako równowagi i wewnętrznego spokoju, które dają porządne podwaliny do budowania szczęścia i eliminowania szeroko pojętego chaosu życiowego.
Nic nie jest jednak uniwersalne i sprawiedliwe, wobec tego i odporność psychiczna u każdego jest inna, a więc większa bądź mniejsza. Wobec tego co robić by ją wzmacniać/ kształtować czy w ogóle dopiero tworzyć?
Przede wszystkim uważność – należy przyglądać się swoim emocjom i temu co, i w jakich okolicznościach odczuwamy. Niewątpliwie istotne będzie przy tym nauka radzenia sobie ze stresem, a przy tym wzmacnianie wiary w siebie, poczucia sprawczości i zdolności do działania, tym samym kierowania i kreowania swojego życia. To także efektywne organizowanie czasu, pracy i odpoczynku, stawianie sobie celów długo i krótkoterminowych, zdrowe relacje, i nawet zdrowe odżywianie.
Warto pamiętać, iż o ile proces budowy czy wzmacniania odporności psychicznej nie zawsze jest szybki czy krótki – wręcz przeciwnie, solidne i gruntowne zmiany wymagają czasu, to należy mieć na uwadze, iż jest to praca gwarantującą jedynie pozytywne zmiany. Dlatego też, mając świadomość istoty powyższego, warto sięgnąć po pomoc psychoterapeuty – nie jest konieczny kryzys w życiu by udać się po fachową pomoc – wręcz przeciwnie, uważność na samorozwój i terapia pomogą unikną kryzysu i prawdziwie przeżyć swoje życie.