Uzależnienie od alkoholu powszechnie znane jest jako wyjątkowo uciążliwe, zarówno dla samego uzależnionego jak i dla osób w jego otoczeniu. Co więcej, w większości przypadków na próżno jest szukać chęci czy samozaparcia w procesie porzucenia nałogu.
Zdarza się jednak, iż osoby uzależnione od alkoholu, niekiedy z dnia na dzień wprowadzają abstynencję bądź znacznie zmniejszają ilość spożywanego alkoholu. Takie radykalne działanie, co prawda słuszne w swej idei, może doprowadzić do poważnych konsekwencji, wystąpienia zespołu abstynencyjnego bądź nawet zagrożenia życia.
Przebieg zespołu nie jest uniwersalnym, usystematyzowanym procesem i u każdego może przebiegać różnie. Co do zasady, pierwsze objawy zespołu abstynencyjnego pojawiają się w ciągu 24-48h od ostatniego spożycia alkoholu i w zależności od symptomów można wyróżnić zespół niepowikłany i powikłany.
Zespół niepowikłany ustępuje zazwyczaj po około 2/3 dniach i charakteryzuje się wystąpieniem minimum trzech symptomów takich jak:
• wymioty i nudności
• bółe i zawroty głowy
• drżenie rąk/powiek
• podwyższone ciśnienie
• bezsenność
• nadpobudliwość psychoruchowa
• spadek nastroju
W sytuacji gdy zespół abstynencyjny dotknie osoby nietrzeźwiejącej, chronicznie nadużywającej alkoholu wówczas konsekwencje mogą być o wiele poważniejsze, i prowadzić do wystąpienia (poza objawami zespołu niepowikłanego) padaczki alkoholowej i delirium tremes.
W przypadku wystąpienia padaczki, objawy są typowe jak przy zwykłej padaczce. Nieco inaczej sytuacja prezentuje się w przypadku delirium tremes gdzie dochodzi do majaczenia drżennego, które u ok. 4 % chorych doprowadza do zgonu. To tylko jedno z wielu „powikłań”, które wskazują, że nadużywanie i uzależnienie od alkoholu to jednak zaburzenia o wysokiej śmiertelności. Dochodzi do drżenia ciała, wzrostu temperatury, zaburzenia poziomu elektrolitów, które finalnie mogą doprowadzić do udaru mózgu czy zawału serca. Do tego dołączają wyjątkowo traumatyczne halucynacje wzrokowe, mogące popchnąć chorego do czynów niebezpiecznych dla zdrowia i życia.
W przypadku postaci niepowikłanej działanie lecznicze polegać będzie na nawadnianiu organizmu i odpoczynku. Z kolei, gdy dojdzie do wystąpienia padaczki alkoholowej lub delirium konieczna jest pomoc lekarza, szczególnie w przypadku delirium tremes, gdzie przede wszystkim należy unormować pracę serca oraz uzupełnić płyny i elektrolity.
Niezbędne jest również leczenie objawów psychicznych – chory zazwyczaj kierowany jest na oddział psychiatryczny na obserwację.